Co to Sąd Najwyższy i jakimi sprawami się zajmuje?

Sąd Najwyższy to organ władzy sądowniczej. Nadzoruje działalność sądów powszechnych i wojskowych. Pozostałe czynności określają Konstytucje i ustawy. Do jego głównych obowiązków zalicza się zapewnienie zgodności z prawem i jednolitości orzecznictwa powszechnych sądów i wojskowych przez rozpoznawanie odwoławczych środków. Sprawdź, co wchodzi w skład jego obowiązków.

Jakie są organy Sądu Najwyższego?

Do organów Sądu Najwyższego zalicza się:

• Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego,
• Prezes Sądu Najwyższego – dla każdej izby,
• Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN,
• zgromadzenie sędziów izby SN,
• Kolegium SN.

Oprócz tego działają w nim również Kancelaria Pierwszego Prezesa SN, Biuro Studiów i Analiz SN.

Jakie są zadania i działalność Sądu Najwyższego?

Działalność Sądu Najwyższego w Warszawie opiera się na Konstytucji Rzeczypospolitej i specjalnej ustawie. Co ciekawe, nie zalicza się do sądownictwa powszechnego czy szczególnych sądów. Do jego głównych obowiązków należy kontrolowanie działalności sądów powszechnych i wojskowych w sytuacji, gdy dochodzi do orzekania. Sprawuje wówczas judykacyjny nadzór. W tym celu rozpoznaje skargi nadzwyczajne, kasacje czy środki odwoławcze. Oznacza to instancyjny nadzór.

Do pozostałych zadań zalicza się podejmowanie uchwał, które rozstrzygają prawne zagadnienia. Jest to zgodne z Kodeksem postępowania cywilnego. W przypadku gdy pojawi się zagadnienie prawne przy rozpatrywaniu kasacyjnej skargi, które budzi wątpliwości, może dojść do odroczenia wydania orzeczenia. Wówczas sprawę można przekazać składowi tego sądu. Dotyczy to 7 sędziów lub całej bądź połączonej izby. Możliwe jest także rozstrzygnięcie przez pełny skład Sądu Najwyższego. Uchwały pełnej izby czy większego gremium mają moc zasady prawnej.

Warto wiedzieć, że zasady prawne łączą wszystkie składy Sądu Najwyższego w każdej sprawie. Odstąpienie od tego może być przeprowadzone tylko przez uchwalenie nowej zasady prawnej. Natomiast uchwały interpretacyjne nie są powszechnie obowiązujące. Pozostałe orzeczenia nie są w zasadzie wiążące, ale wpływają na kierunki orzecznictwa.

Pozostałe obowiązki Sądu Najwyższego

Wyrok Sądu Najwyższego to nie wszystko. Organ ten rozpoznaje protesty wyborcze. Stwierdza również ważność wyborów do Sejmu RP i Senatu RP. Dotyczy to poza tym wyboru Prezydenta RP czy ważności referendum konstytucyjnego czy ogólnokrajowego. Rozpoznawane są protesty wyborcze do Parlamentu Europejskiego. Rozstrzyga się nadzorczo w zestawieniu do samorządów zawodowych, a więc adwokatów, notariuszy czy radców prawnych.

W ramach działalności SN rozpatruje on skargi kasacyjne na orzeczenia Trybunału Spraw Sportu przy PKOI. Opiniuje ustawy oraz inne akty normatywne. Na ich bazie sądy funkcjonują i orzekają. Składają się także na to inne ustawy. Poza tym SN wykonuje różne czynności, które zostały zawarte w ustawach. Jego wewnętrzną organizację opisuje regulamin, który znajduje się w rozporządzeniu Prezydenta RP.

Ponadto Sąd Najwyższy orzeka na posiedzeniach czy rozprawach. Dobrze wiedzieć, że są one jawne lub niejawne. Jego skład stanowi 3 sędziów. Jak wynika z ustawy i art. 5, SN corocznie prezentuje Prezydentowi i Krajowej Radzie Sądownictwa oraz Sejmowi RP i Senatowi RP informacje o własnej działalności czy związanych z tym problemach. Dokument tej występuje w formie druków, a więc senackiego czy sejmowego.

Jakie akty prawne regulują działanie Sądu Najwyższego?

Status Sądu Najwyższego regulują następujące akty prawne:

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – z dnia 2 kwietnia 1997 roku,
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 marca 2018 roku,
• Ustawa o Sądzie Najwyższym – z dnia 8 grudnia 2017 roku.