Co to Sąd Najwyższy i jakimi sprawami się zajmuje?

Spis treści

• Jakie są organy Sądu Najwyższego?
• Jakie są zadania i działalność Sądu Najwyższego?
• Pozostałe obowiązki Sądu Najwyższego
• Jakie akty prawne regulują działanie Sądu Najwyższego?

Sąd Najwyższy to organ władzy sądowniczej. Nadzoruje działalność sądów powszechnych i wojskowych. Pozostałe czynności określają Konstytucje i ustawy. Do jego głównych obowiązków zalicza się zapewnienie zgodności z prawem i jednolitości orzecznictwa powszechnych sądów i wojskowych przez rozpoznawanie odwoławczych środków. Sprawdź, co wchodzi w skład jego obowiązków.

Jakie są organy Sądu Najwyższego?

Do organów Sądu Najwyższego zalicza się:

• Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego,
• Prezes Sądu Najwyższego – dla każdej izby,
• Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN,
• zgromadzenie sędziów izby SN,
• Kolegium SN.

Oprócz tego działają w nim również Kancelaria Pierwszego Prezesa SN, Biuro Studiów i Analiz SN.

Jakie są zadania i działalność Sądu Najwyższego?

Działalność Sądu Najwyższego w Warszawie opiera się na Konstytucji Rzeczypospolitej i specjalnej ustawie. Co ciekawe, nie zalicza się do sądownictwa powszechnego czy szczególnych sądów. Do jego głównych obowiązków należy kontrolowanie działalności sądów powszechnych i wojskowych w sytuacji, gdy dochodzi do orzekania. Sprawuje wówczas judykacyjny nadzór. W tym celu rozpoznaje skargi nadzwyczajne, kasacje czy środki odwoławcze. Oznacza to instancyjny nadzór.

Przeczytaj również: Jak funkcjonuje i czym się zajmuje Sąd Najwyższy?

Do pozostałych zadań zalicza się podejmowanie uchwał, które rozstrzygają prawne zagadnienia. Jest to zgodne z Kodeksem postępowania cywilnego. W przypadku gdy pojawi się zagadnienie prawne przy rozpatrywaniu kasacyjnej skargi, które budzi wątpliwości, może dojść do odroczenia wydania orzeczenia. Wówczas sprawę można przekazać składowi tego sądu. Dotyczy to 7 sędziów lub całej bądź połączonej izby. Możliwe jest także rozstrzygnięcie przez pełny skład Sądu Najwyższego. Uchwały pełnej izby czy większego gremium mają moc zasady prawnej.

Przeczytaj również: Rola i zadania adwokata w postępowaniu karnym

Warto wiedzieć, że zasady prawne łączą wszystkie składy Sądu Najwyższego w każdej sprawie. Odstąpienie od tego może być przeprowadzone tylko przez uchwalenie nowej zasady prawnej. Natomiast uchwały interpretacyjne nie są powszechnie obowiązujące. Pozostałe orzeczenia nie są w zasadzie wiążące, ale wpływają na kierunki orzecznictwa.

Przeczytaj również: Jakie sprawy rozpatrywane są w sądzie pracy?

Pozostałe obowiązki Sądu Najwyższego

Wyrok Sądu Najwyższego to nie wszystko. Organ ten rozpoznaje protesty wyborcze. Stwierdza również ważność wyborów do Sejmu RP i Senatu RP. Dotyczy to poza tym wyboru Prezydenta RP czy ważności referendum konstytucyjnego czy ogólnokrajowego. Rozpoznawane są protesty wyborcze do Parlamentu Europejskiego. Rozstrzyga się nadzorczo w zestawieniu do samorządów zawodowych, a więc adwokatów, notariuszy czy radców prawnych.

W ramach działalności SN rozpatruje on skargi kasacyjne na orzeczenia Trybunału Spraw Sportu przy PKOI. Opiniuje ustawy oraz inne akty normatywne. Na ich bazie sądy funkcjonują i orzekają. Składają się także na to inne ustawy. Poza tym SN wykonuje różne czynności, które zostały zawarte w ustawach. Jego wewnętrzną organizację opisuje regulamin, który znajduje się w rozporządzeniu Prezydenta RP.

Ponadto Sąd Najwyższy orzeka na posiedzeniach czy rozprawach. Dobrze wiedzieć, że są one jawne lub niejawne. Jego skład stanowi 3 sędziów. Jak wynika z ustawy i art. 5, SN corocznie prezentuje Prezydentowi i Krajowej Radzie Sądownictwa oraz Sejmowi RP i Senatowi RP informacje o własnej działalności czy związanych z tym problemach. Dokument tej występuje w formie druków, a więc senackiego czy sejmowego.

Jakie akty prawne regulują działanie Sądu Najwyższego?

Status Sądu Najwyższego regulują następujące akty prawne:

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – z dnia 2 kwietnia 1997 roku,
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 marca 2018 roku,
• Ustawa o Sądzie Najwyższym – z dnia 8 grudnia 2017 roku.