Czym w świetle prawa jest zasiedzenie i czy da się go uniknąć?

Własność nieruchomości jest jednym z najważniejszych praw majątkowych, które można nabyć na różne sposoby. Jednym z nich jest zasiedzenie, czyli nabycie prawa własności przez długotrwałe, nieprzerwane posiadanie rzeczy w dobrej wierze. W artykule przedstawimy, czym dokładnie jest zasiedzenie.

Podstawy prawne zasiedzenia

Zasiedzenie jest uregulowane w polskim prawie w Kodeksie cywilnym (K.c.). Zgodnie z art. 172 K.c., przez zasiedzenie można nabyć własność nieruchomości lub inne prawa rzeczowe. Istnieją dwa rodzaje zasiedzenia – samoistne (art. 173 K.c.) i zależne (art. 174 K.c.). Zasiedzenie samoistne polega na nabyciu własności przez osobę, która nie jest właścicielem nieruchomości, ale posiada ją nieprzerwanie przez określony czas. Z kolei zasiedzenie zależne to nabycie własności przez osobę, która posiada tytuł prawny do nieruchomości, ale nie jest jej właścicielem.

Warunki zasiedzenia nieruchomości

Aby można było mówić o zasiedzeniu w Białymstoku, muszą być spełnione określone warunki. Przede wszystkim konieczne jest posiadanie nieruchomości przez określony czas. W przypadku zasiedzenia samoistnego czas ten wynosi 20 lat, natomiast w przypadku zasiedzenia zależnego – 10 lat. Ponadto posiadanie musi być nieprzerwane, co oznacza, że nie może być żadnych przerw w korzystaniu z nieruchomości przez osobę zasiedzającą. 

Kolejnym ważnym warunkiem jest tzw. dobra wiara, czyli przekonanie osoby posiadającej nieruchomość, że jest jej właścicielem. Dobra wiara musi istnieć zarówno na początku posiadania, jak i w jego trakcie. Brak dobrej wiary uniemożliwia zasiedzenie. Wreszcie, aby doszło do zasiedzenia, posiadanie musi być samoistne (bez uzależnienia od innej osoby) oraz jawne (widoczne dla innych osób). Oznacza to, że osoba zasiedzająca musi korzystać z nieruchomości na własny rachunek i w sposób widoczny dla otoczenia.

Jak uniknąć zasiedzenia nieruchomości?

Uniknięcie zasiedzenia nieruchomości jest możliwe, jeśli właściciel podejmie odpowiednie działania. Przede wszystkim powinien on regularnie sprawdzać stan swojej nieruchomości oraz kontrolować, czy nie jest ona wykorzystywana przez inne osoby. W przypadku stwierdzenia naruszenia prawa własności, właściciel może wystąpić na drogę sądową z powództwem o ochronę własności (tzw. rei vindicatio). Ważne jest również, aby właściciel nieruchomości dbał o terminowe opłacanie podatków oraz innych opłat związanych z posiadaniem nieruchomości. Brak uregulowania tych zobowiązań może skutkować utratą prawa własności na rzecz Skarbu Państwa.