Krótka historia prawa patentowego w Polsce

Patent jest jednym z najsilniejszych możliwych do uzyskania praw wyłącznych, gdyż stanowi swego rodzaju gwarancję monopolu. Właścicielom innowacyjnych wynalazków daje szansę zdobycia dużej przewagi rynkowej. Jest to prawo udzielane na wynalazek (bez względu na dziedzinę techniki), który jest nowy, posiada poziom wynalazczy oraz nadaje się do przemysłowego stosowania. W tym artykule przedstawimy Ci krótką historię prawa patentowego w Polsce.

Kiedy narodziło się prawo patentowe w Polsce?

Prawo patentowe narodziło się w XIX wieku wraz z ukształtowaniem się podstawowych jego koncepcji i zasad. Na jego ewolucję miał wpływ bujny rozwój przemysłu w XIX wieku. Co nie znaczy oczywiście, że wcześniej wcale nie chroniono wynalazków - odbywało się to jednak dość sporadycznie i nie miało charakteru masowego. Pierwsze próby ochrony wynalazków opierały się na przywilejach patentowych. Pierwszy znany przywilej został wydany przez Władysława Jagiełłę w XV wieku i dotyczył on maszyny odwadniającej wykorzystywanej w górnictwie. Dokument mówił, że prawo do dochodu nie było ograniczone w czasie, ponadto mogło być przeniesione na inną osobę i podlegało dziedziczeniu.

Po utracie niepodległości na terytorium kraju obowiązywały przepisy państw zaborczych. Taki stan utrzymywał się do momentu wydania regulacji przez władze odrodzonej II Rzeczypospolitej. Wtedy to ochronę własności przemysłowej potraktowano priorytetowo.

Polski Urząd Patentowy powstał 28 grudnia 1918 roku, a już 4 lutego 1919 roku Józef Piłsudski wprowadził dekret o patentach na wynalazki, o ochronie wzorów rysunkowych i modeli, oraz o ochronie znaków towarowych. – Mówi pracownik  Kancelarii Prawno-Patentowej Bellepat z Przemyśla, która zajmuje się kwestią ochrony patentów.

Jakie przepisy regulują kwestie patentowe w Polsce?

Na stronie Urzędu Patentowego RP możemy znaleźć wiele obowiązujących aktów prawnych z zakresu ochrony własności przemysłowej. Są to międzynarodowe regulacje, przepisy krajowe, czy przepisy wykonawcze do ustawy Prawo własności przemysłowej. Najważniejszym krajowym aktem, który reguluje kwestie patentowe, jest wspomniana ustawa z 30 czerwca 2000 roku – Prawo własności przemysłowej. To właśnie ona stanowić ma swoisty kodeks obejmujący szeroki zakres dóbr chronionych prawem własności przemysłowej – w tym wynalazki. Ponadto reguluje ona postępowanie przed Urzędem Patentowym RP - w tym przepisy karne. Przepisy tej ustawy obejmują warunki przyznania patentu, definiują wynalazek, wprowadzają katalog wyłączeń z kategorii wynalazku, czy normują proces zgłaszania wynalazku w celu udzielenia patentu.

Duże znaczenie ma także ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Kwestie patentowe zostają uregulowane także w odrębnych ustawach i rozporządzeniach, jak Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 sierpnia 2001 roku w sprawie opłat związanych z ochroną wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych, czy Rozporządzenie Rady Ministrów z 8 września 2016 roku zmieniające rozporządzenie sprawie opłat związanych z ochroną wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych.

Warto znać też rozporządzenia dotyczące zgłoszeń wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych i oznaczeń geograficznych, tj.:

• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 września 2001 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych,
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wzorów przemysłowych,
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń oznaczeń geograficznych,
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 grudnia 2016 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych.

Jak dziś opatentować wynalazek?

Pierwszy krok to sprawdzenie, czy dane rozwiązanie może być chronione jako wynalazek - czy spełnia wymogi stawiane wynalazkom - tj. czy jest nowe, nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki i czy nadaje się do przemysłowego zastosowania. Procedura zgłaszania wynalazku jest dość skomplikowana i sformalizowana, a także wymaga dobrej znajomości prawa, dlatego w celu opatentowania wynalazku warto rozważyć skorzystanie z usług kancelarii patentowej w Przemyślu, która zajmie się oceną zdolności patentowej, przygotowaniem dokumentacji, a także dokona zgłoszenia patentowego. Może ona występować przed Urzędem Patentowym RP, jako pełnomocnik. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że w postępowaniu w sprawie udzielenia patentu na wynalazek duże znaczenie ma spełnienie przewidzianych prawem wymogów formalnych, dlatego jeżeli nie mamy wystarczającej wiedzy w tym temacie, skorzystajmy z pomocy profesjonalistów.