W jakich sytuacjach można odwołać darowiznę?

Odwołania darowizny można dokonać wyłącznie w określonych przez Kodeks Cywilny sytuacjach. Darowizna nadawana jest na podstawie aktu notarialnego, który można skutecznie odwołać na przykład wtedy, gdy sposób zachowania obdarowanego rażąco narusza normy etyczne. Zawarcie darowizny wiąże się bowiem z obowiązkiem moralnym okazywania wdzięczności darczyńcy. Co ważne, Kodeks Cywilny przewiduje, że darowiznę można odwołać maksymalnie w ciągu roku.

Czym jest darowizna?

Darowizna to umowa w formie aktu notarialnego, na podstawie której darczyńca zobowiązuje się do przekazania części lub całości swojego majątku na rzecz obdarowanego. Zgodnie z zapisami Kodeksu Cywilnego darowizna bez aktu notarialnego może się uprawomocnić tylko wtedy, jeśli przyrzeczone świadczenie zostało zrealizowane.

Przeczytaj również: Jakie umowy warto sporządzać w formie aktu notarialnego?

Akt notarialny to prawomocny dokument urzędowy. Umowy darowizny sporządza Notariusz Adam Robak, który prowadzi Kancelarię Notarialną w Katowicach. Co ważne, przy sporządzaniu umowy obydwie strony muszą być obecne. Notariusz przejmuje obowiązki związane ze sprawami podatkowymi, a jeśli pomiędzy darczyńcą i obdarowywanym istnieją więzi rodzinne, to możliwe jest całkowite uniknięcie opłaty skarbowej.

Przeczytaj również: Rola notariusza w transakcjach kupna/sprzedaży nieruchomości

Odwołanie darowizny

Artykuł 902 Kodeksu Cywilnego mówi o tym, że darowizny nie można odwołać, jeśli stanowi ona formę zadośćuczynienia. Istnieją jednak dwie sytuacje, w których odwołanie darowizny jest dopuszczalne:

Przeczytaj również: Wypis a odpis aktu notarialnego - czym to się różni?

• Pogorszenie sytuacji materialnej darczyńcy – na tej podstawie można odwołać wyłącznie darowiznę niewykonaną. Jeśli nastąpią zdarzenia mające wpływ na stan majątku darczyńcy w okresie od zawarcia umowy do jej wykonania, to akt notarialny można unieważnić;

• Rażąca niewdzięczność obdarowanego wobec darczyńcy – mowa o naruszeniu obowiązków rodzinnych, norm społecznych, popełnieniu przestępstwa przeciwko darczyńcy bądź niespełnieniu warunku określonego w umowie darowizny.

Odwołanie darowizny następuje poprzez złożenie obdarowanemu stosowanego oświadczenia na piśmie. Darczyńca ma prawo dochodzić swoich praw przed sądem. W przypadku nieruchomości osoba obdarowana musi przenieść własność nieruchomości na darczyńcę – samo odwołanie darowizny nie wystarczy. Konieczny jest zatem akt notarialny – w Katowicach stosowne dokumenty przygotowuje Notariusz Adam Robak.

Terminy

Artykuł 899 Kodeksu Cywilnego jasno mówi o tym, że darowizna może zostać anulowana maksymalnie w ciągu roku, licząc od dnia, w którym darczyńca dowiedział się o niewdzięczności. O terminach odwołania darowizny niewykonanej traktuje artykuł 896, wedle którego darowizna może zostać odwołana, jeśli istnieje ryzyko znacznego pogorszenia sytuacji materialnej darczyńcy.